Werk in de nieuwe werkelijkheid DE WERKGEVER (1)
De afgelopen weken was het onderwerp "werk" weer volop in het nieuws. De werkloosheid daalde licht in augustus, de troonrede ging voor een belangrijk deel over de hoge werkloosheid, de politiek discussieert opnieuw over het Sociaal akkoord et. etc. Al die "hoog over thema discussies" raken echter steeds minder de plek waar het zich echt allemaal afspeelt. Op de werkvloer, tussen werkgever en werknemer. Of thuis, waar de werkzoekende ongewild terecht is gekomen. Hoe gaat het daar eigenlijk? In deze serie begin ik bij het begin: Bij de werkgever.
Laat ik beginnen bij de werkgever. Daar begint of eindigt immers een arbeidsplaats. Niet in Den Haag, niet in het poldermodel en niet in een Sociaal akkoord.
Ik neem als voorbeeld een werkgever in de grafische sector. Deze werkgever heeft een bedrijf, waar in 2008 nog ruim 30 mensen werkten. Deze werkgever heeft momenteel last heeft van twee zaken: Ten eerste de crisis (economische teruggang) Dit is te merken aan het teruglopen van het aantal orders per klant. De gemiddelde besteding van klanten daalde op deze manier de afgelopen 5 jaar met 30%.
Hij heeft echter ook last van vernieuwingen in zijn branche (de nieuwe werkelijkheid). Digitalisering van de samenleving raakt dit bedrijf in negatieve zin. Het raakt het bedrijf op verschillende manieren. Er zijn op de markt substituten voor de producten en diensten van het bedrijf verschenen. De investeringen die gedaan zijn in machines en materialen voor het huidige businessmodel zijn nog niet allemaal terugverdiend. Dat maakt investeren in nieuwe diensten/een nieuw businessmodel lastig.
In de afgelopen jaren is het personeelsbestand teruggelopen. Deels door natuurlijk verloop, deels door reorganisatie(s). Momenteel werken er nog 20 mensen bij het bedrijf. De directeur zegt dat er nog behoorlijk wat lucht in het personeelsbestand zit. Zijn inschatting is dat de huidige hoeveelheid werk ook met 15 mensen te draaien is. Opmerkelijk overigens: Het ziekteverzuim was de afgelopen 12 maanden 0,00. Iets dat in 30 jaar tijd nooit gebeurd is.
"Ontwikkeling" in economische zin heeft in ons systeem te maken met groei. Als je zoekt op 'Afbeeldingen' op Google op het woord ONTWIKKELING, dan tonen de zoekresultaten ook vooral groei-afbeeldingen.
Hoe een bedrijf als in dit voorbeeld zich gaat ontwikkelen is lastig in te schatten. De toekomstverwachting voor bedrijven als deze zijn niet 1-op-1 rooskleurig. Op een aantal onderdelen is er zeker bestaansrecht. Specialisatie op één of meerdere onderdelen kan een optie zijn. Dat dit bedrijf de komende 10 jaar ingrijpende veranderingen gaat doormaken is wel zeker. Een succesvolle ontwikkeling door te krimpen is een reeel scenario.
Onze structuren op de arbeidsmarkt zijn echter ingericht op alsmaar groeien. Stijgende prijsniveau's, contracten voor onbepaalde tijd, stijgende lonen in de CAO's. Het zijn de structuren, die steeds meer schuren met de beweging die de markt nu wil, miscchien wel moet, maken.
De werkgever zit in een situatie, waarin hij/zij de kostenkant van het bedrijf in lijn wil brengen en houden met de opbrengstenkant. Dat betekent meer focus op de kortere termijn, flexibele inzet van kosten en resources. Dus ook de personele kant van het bedrijf wordt meer flexibel ingericht. En, gezien de crisis op dit moment, liever iets te krap in het personeel dan te ruim.
